Καταρράκτης

Ο καταρράκτης αποτελεί μία από τις συνηθέστερες παθήσεις των οφθαλμών και εμφανίζεται στα πλαίσια της φυσιολογικής γήρανσης του οφθαλμού και ειδικότερα του κρυσταλλοειδούς φακού. Η πιο συνηθισμένη μορφή του είναι ο “γεροντικός καταρράκτης” και αφορά τη τρίτη ηλικία. Ορισμένες φορές μπορεί να εμφανιστεί και σε άτομα μικρότερης ηλικίας και να σχετίζεται με κάποια συστηματικά ή οφθαλμολογικά νοσήματα, από λήψη φαρμάκων (κορτιζονικός καταρράκτης) ή από τραυματισμούς (μετατραυματικός καταρράκτης). Σπανιότερα μπορεί να υπάρχει και από τη γέννηση (συγγενής καταρράκτης).

1. Τι είναι ο καταρράκτης;

Καταρράκτη ονομάζουμε τη θόλωση του κρυσταλλοειδούς φακού του ματιού. Ο κρυσταλλοειδής φακός, ο όποιος βρίσκεται πίσω από την ίριδα (το χρωματιστό τμήμα του οφθαλμού), είναι φυσιολογικά διαυγής και έτσι το φως πέφτει στον αμφιβληστροειδή χιτώνα του ματιού και σχηματίζεται η εικόνα που αντιλαμβανόμαστε. Με την πάροδο της ηλικίας ο φακός αυτός χάνει την αρχική του σύσταση, αρχίζει να θολώνει και σταδιακά μειώνεται η όραση. Ανάλογα με το βαθμό της θόλωσης, το ρυθμό της εξέλιξης, ο οποίος δεν είναι πάντα ο ίδιος, και το σημείο του φακού στο όποιο εμφανίζεται αυτή η θόλωση εξαρτάται η ταχύτητα με την οποία θα εξελιχθεί ο καταρράκτης.

2. Συμπτώματα καταρράκτη

Το ΜΟΝΑΔΙΚΟ σύμπτωμα που έχει ο καταρράκτης είναι η σταδιακή μείωση της όρασης. Πόνος, αίσθημα ξένου σώματος, ερυθρότητα, δακρύρροια ΔΕΝ είναι συμπτώματα που οφείλονται στον καταρράκτη. Μειώνεται η ανοχή στο φως γεγονός που ενοχλεί ιδιαίτερα τους οδηγούς στη νυκτερινή οδήγηση, ή στη παρακολούθηση στη τηλεόραση. Επίσης τα χρώματα δεν είναι έντονα και σχηματίζεται άλως (φωτοστέφανο) γύρω από τη φωτεινή πηγή.

3. Πότε χειρουργούμε το καταρράκτη;

Η απόφαση αυτή λαμβάνεται μετά από συζήτηση του οφθαλμιάτρου με τον ασθενή ανάλογα με τα προβλήματα που του δημιουργεί καθώς και τις μετεγχειρητικές προσδοκίες του. Ο μύθος της ωρίμανσης του καταρράκτη έχει πλέον ξεπεραστεί. Δεδομένου ότι η θόλωση του φακού είναι μη αναστρέψιμη και ότι ένας πολύ σκληρός (ώριμος) καταρράκτης αυξάνει τη πιθανότητα διεγχειρητικών επιπλοκών συνίσταται η έγκαιρη αντιμετώπιση του.

4. Θεραπεία καταρράκτη

Η μοναδική θεραπευτική προσέγγιση είναι η χειρουργική με τη μέθοδο της φακοθρυψίας. Η επέμβαση είναι εντελώς ανώδυνη και γίνεται συνήθως με τοπική αναισθησία (σταγόνες). Ο θολός φακός αντικαθίσταται με ένα τεχνητό διαυγή ενδοφθάλμιο φακό. Ο ασθενής μετά την επέμβαση δεν ασχολείται με αυτόν τον ενδοφθάλμιο φακό. Η διάρκεια της επέμβαση συνήθως δε ξεπερνά τα 30 λεπτά και ο ασθενής επιστρέφει στο σπίτι του χωρίς να χρειάζεται νοσηλεία, όπου και ξεκινά την ενστάλλαξη σταγόνων. Δίνονται ακριβής οδηγίες για τις επόμενες ημέρες ώστε να αποφευχθεί κάποια μόλυνση.

5. Μετά την επέμβαση

Ανάλογα με τη προεγχειρητική κατάσταση του οφθαλμού και την επιλογή του αντίστοιχου ενδοφακού δεν είναι απαραίτητη η χρήση γυαλιών για μακριά, κοντά ή και για τα δύο.

6. Δημιουργείται ξανά καταρράκτης;

Μετά την αντικατάσταση του κρυσταλλοειδούς φακού με το τεχνητό ενδοφθάλμιο φακό δε δημιουργείται ξανά καταρράκτης. Αυτό που μπορεί να συμβεί μετά από διάφορο χρονικό διάστημα είναι η θόλωση του περιφακίου (της μεμβράνης μέσα στην οποία τοποθετείται ο ενδοφθάλμιος φακός) γεγονός που μπορεί μετά από χρόνια να επαναφέρει τα συμπτώματα του καταρράκτη. Αυτό καθαρίζει με ένα απλό laser Yag laser το οποίο γίνεται στο ιατρείο.